كشاورزی شهری فرصتی ویژه برای کارآفرینی خانگی برای همه

مقدمه:
مقصود از ايجاد کشاورزي در شهر، کاشت و توليد محصولات خرد غذايي با روش هاي آسان و با حداقل امکانات مي باشد. حدود یک‌ میلیارد شهرنشین که تقریبا یک سوم جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند، ساعاتی از هفته را صرف کشت و کار می‌کنند تا بتوانند به تولید مواد غذایی خانواده‌هایشان کمک کنند، یا محصولات تولیدشده را در سوپرمارکت‌های محلی بفروشند. رشد بیش از حد و سریع شهرها باعث شده است که کشاورزان شهری، موفق‌تر از کشاورزان روستایی شوند.
كشاورزي شهري مي تواند شامل پرورش مواد غذايي (سبزيجات، حبوبات، قارچ و حتي گوشت و لبنيات)، گياهان دارويي، درختچه ها و گياهان تزئيني باشد.
تغذيه به دليل نقش اصلي اش در حيات، سلامت، فرهنگ و محيط زيست يكي از مهمترين مقولات جامعه بشری شهرنشين است. وکشاورزي شهري يکي از منابع تأمين کننده سيستم هاي تغذيه شهري و همچنین يکي از گزينه های امنيت غذايي براي خانوارها محسوب، و در بستر شرايط بومي و الزامات خاص هر منطقه شهري تعريف و توجيه مي شود .

ضرورت هاي شکل گيري کشاورزي پايدار شهري
توأم شدن هزينه هاي گزاف غذا و انرژي، تغييرات جوي و تأثير آن بر توليدات، و کمبود زمين حاصل خيز کشاورزي، اکوسيستم انساني را به مخاطره انداخته است. و چنانچه مسأله گرسنگي در شهرها توسعه پيدا کند، پيامد آن اغتشاشات همگاني و بحران زايي دسته جمعي خواهد بود.

در جهان امروز امنيت غذايي بعنوان يکي از اهداف مهم، سرلوحه برنامه هاي دولت ها قرار گرفته است.
زندگي انسان و حيات محيط طبيعي در ارتباط مستقيم با گياهان و پوشش سبز طبيعي قرار دارد. در اين ميان حفظ توده هاي گياهي به عنوان يکي از اجزای پايه اي اکوسيستم ها نقش حياتي در طرح برنامه ريزي توسعه پايدار دارد. براين اساس گياهان به عنوان عنصر زنده در محيط در نظر گرفته شده و تغييرات فصلي و بيولوژيک آن ها به عنوان بخشي از ويژگي هاي تأثيرگذار در فضاي شهري ديده مي شود.
همچنین هرگونه باغ يا پوشش گياهي كه بر روي زمين يا روي سقف اجرا شده باشد، هوايي را كه از ميان آن ها عبور مي كند تهويه كرده و كيفيت آن ها را بهبود مي بخشد.

كشاورزي شهري، اقتصاد و اشتغال
عواملي چون جهاني شدن، خصوصي سازي، تغيير نگرش هاي اداره امور، افزايش مطالبات جامعه مدني براي مشارکت، ناتواني دولت ها از منظر منابع مالي و ظرفيت اداري، افزايش مشکلات توسعه نيافتگي و توصيه هاي جهاني همگي بهره گيري از سازمان هاي غيردولتي را به عنوان يک راهکار براي حل مشکلات و پاسخگويي به چالش هاي شهري مطرح مي کنند. که بهترين حمايت اجتماعي- اقتصادي براي توليدات کشاورزي شهري و کاهش هزينه هاي توليد، شکل گيري تعاوني هاي کشاورزي مي باشد. شهروندان با تشکيل اين تعاوني ها قادرخواهند بود نسبت به آموزش و تهيه ملزومات کاري اقدام نمايند. اين تعاوني ها ضمن تهيه امکانات و ابزار توليد، سبب افزايش ثبات اجتماعي، خودکفايي مردمي و اشتغالزايي منجسم مي شوند. توليد محصولات با تعامل جمعي، موجب پرورش نيروهاي کار متخصص و هم چنين فعال سازي نيروهاي بالقوه "زنان خانه-دار" در طرح هاي خودکفايي در توليدات کشاورزی شهري مي شود.
كشاورزي شهري منافع اقتصادي خاصي براي اجتماع دارد. مثلاً باغ هاي شهري مي تواند توسعه اقتصادي و صنعت اگروتوريسم را ارتقاء بخشد. باغ ها سبب جذب مشاغل و ساكنين مي شود و انگيزه اي براي رشد تجاري و ارتقاء حيات داخلي شهر مي باشند. فضاي سبز هم مزيتي مازاد براي هر ساختمان يا خانه اي محسوب مي شود. فضاي مفرح خصوصي ناشي از كشاورزي شهري خصوصاً باغ هاي عمودي يا حياط هاي سبز اين اجازه را به مالكين مي دهد كه از طريق افزايش ميزان اجاره، منافع بیشتری كسب كنند. که در کنار همه این ها، ایجاد و توسعه فرصت هاي شغلي جدید را می توان بخوبی مشاهده نمود ضمن این که، قابليت جذب سرمايه گذاران خرد و کلان را نیز دارا می باشد.

كشاورزي شهري و اثرات اجتماعي آن افزايش فعاليت فيزيكي؛
در جوامعي كه مشكل چاقي يك معضل است، باغبانی شهري فرصتي براي ساكنين ايجاد مي كند تا فعاليت فيزيكي شان را از طريق باغباني افزايش دهند.

بهداشت و سلامت (باغ درماني)؛
پوشش گياهي خصوصي و عمومي، اثرات رواني و كالبدي مثبتي بر روي افراد دارد. مطالعات نشان می دهد كه اثرات احيا كنندگي مناظر طبيعي، توجه بينندگان را جذب كرده، آگاهي شان را نسبت به خودشان و افكار مخرب، منحرف كرده و بهبودي سلامت فرد را تسريع بخشيده است. افرادي كه در محدوده هاي پرتراكم زندگي مي كنند، درصورتي كه داراي بالكن يا تراسي گل كاري شده و سبز باشند، كمتر مستعد بيماري هستند، كه قسمتي از آن به دليل اكسيژن مازاد، تهويه هوا و رطوبت ناشي از گياهان و هم چنين مزاياي درماني ناشي از نگهداري و پرورش گياهان است.

نتيجه گيري؛
هر چند کشاورزي شهري به عنوان يک پديده نوظهور در فرآيند توسعه پايدار شهري شناخته مي شود؛ اما به دليل ضرورتهاي ذکر شده و نقش مهمي که در طراحي شهرهاي مولد و توليد صنايع غذايي بومي نه به عنوان يک رويکرد دوره اي بلکه به عنوان يک سياست اصلي در روند برنامه ريزي شهري محسوب خواهد شد و در آینده نزدیک، مورد توجه و تاکید و حمایت های جدی و قابل توجه واقع می گردد.